લોકશાહી - આપણો અધિકાર / આપણી જવાબદારી

વડીલો સહિત સહુ વાચકમિત્રો, જીવનના દરેક સ્તરને સીધી કે આડકતરી રીતે રાજકારણ સ્પર્શતું હોય છે. આથી જ સ્થાનિક સરકાર હોય કે જે તે દેશની કેન્દ્ર સરકાર હોય, તેના નિર્ણયો, કાયદાઓ વગેરે જાણવાનું દરેક નાગરિક માટે ઉપયોગી છે. સાથે સાથે જ રાજકારણીઓ ચૂંટણીના ચકડોળે ચઢ્યા હોય ત્યારે તેમની નીતિ-રીતિ નિહાળવામાં, તે વિશે પરદા પાછળ નજર નાખવામાં સારું એવું મનોરંજન પણ પ્રાપ્ત થતું હોય છે.
સોમવારે આ લખાય રહ્યું છે. ભારતના પાટનગર દિલ્હી રાજ્યની વિધાનસભાની ચૂંટણીનું પરિણામ મંગળવારે બહાર આવશે. કંઇકેટલાય રાજી થશે, અને કંઇકેટલાય દુખીદુખી પણ થઇ જશે. સૌથી મોટો સવાલ એ છે કે દિલ્હીનો વહીવટ કેવો થશે? જો દિલ્હીમાં આમ આદમી પાર્ટી (‘આપ’)ની સરકાર રચાઇ તો કેન્દ્રની ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળની એનડીએ સરકાર સાથે તેનો વહીવટ કેવો હશે? વ્યવહાર કેવો હશે? જે પ્રકારે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સબ કા સાથ, સબ કા સાથનું સૂત્ર ચરિતાર્થ કરવા મથી રહ્યા છે તે જોતાં તો ભાજપ દિલ્હી સરકાર સાથે ઓરમાયું વર્તન દાખવશે તેવું માનવાને કોઇ કારણ નથી. સાથોસાથ અરવિંદ કેજરીવાલ પણ જો તેમના પક્ષને દિલ્હી વિધાનસભામાં સ્પષ્ટ અને સંગીન બહુમતી મળશે તો ‘જાવ હું નથી રમતો...’ કહીને ગમે ત્યારે ગાદી પરથી ઉતરી પડશે તેવું માની લેવું જરૂરી નથી. પ...ણ ચાલો, દિલ્હી અને ભારતની વાત સહેજ કોરાણે મૂકીએ.
ઘરઆંગણે બ્રિટનમાં પણ ચૂંટણીજંગનો માહોલ જામી રહ્યો છે. કેટલાક રાજકીય નિરીક્ષકો કહે છે કે આ વેળા બ્રિટનમાં સામાન્ય ચૂંટણીનું બ્યૂગલ વહેલું ફૂંકાઇ ગયું છે. જોકે આમાં કશું ખરાબ પણ નથી. વડા પ્રધાન ડેવિડ કેમરને રાષ્ટ્રીય દૈનિકમાં પ્રકાશિત તેમના એક લેખમાં લેબર પાર્ટીના નેતા એડ મિલિબેન્ડને ‘યુઝલેસ’ - સાવ નક્કામા - ગણાવ્યા! ખેર, ભાઇ ચૂંટણીના વાતાવરણમાં થોડોક તો વિવેક ચૂકી જવાયને? મહાશય વડા પ્રધાન પદે બિરાજતા હોય તો પણ શું થઇ ગયું! છેલ્લા દોઢેક વર્ષમાં ભારતમાં જોયું ને... એકબીજા સાથે શાબ્દિક ઝપાઝપી થઇ હતી, પણ ચૂંટણી પછી ઘીના ઠામમાં ઘી ઢળેલું જોવા મળે છેને?! મેં બીજી પણ એક વાત નોંધી છે કે ભારતની ૧૬મી સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં માત્ર ભારતવાસીઓમાં જ નહીં, વિશ્વભરમાં વસતાં ભારતીયોમાં અદમ્ય ઉત્સાહ અને ઉત્સુક્તા જોવા મળતા હતા. સંભવ છે કે ન.મો.ની આક્રમક પ્રચારશૈલીએ તેમને આકર્ષ્યા હોય. સાથેસાથે જનજાગૃતિ પણ કારણભૂત હોય શકે.
લંડનમાં કે અન્ય સ્થળોએ જાહેર કાર્યક્રમોમાં કે મેળાવડાઓમાં અનેક લોકોને મળવાનો, વાતો કરવાનો અવસર મને સાંપડતો હોય છે. તે દિવસોમાં ચર્ચાના કેન્દ્રસ્થાને ભારતની ચૂંટણીનો મુદ્દો જ રહેતો હતો. સામાન્યતઃ મનાય છે કે વિશ્વભરના રાજકારણની ‘ચિંતા’ કરવાનો ઇજારો ભાઇઓનો મનાય છે, અને બહેનો તો આવી ચર્ચાઓને ‘ફાલતુ’ ગણાવી તેની સામે આંખ આડા કાન જ કરતી હોય છે. પરંતુ ભારતની ચૂંટણી વેળા અલગ જ નજારો નિહાળ્યો હતો. આપણા સમાજની બહેનો પણ ભાજપ, કોંગ્રેસ, ‘આપ’, શિવ સેનાની ચર્ચા કરતાં જોવા-સાંભળવા મળતી હતી. ‘અરે, તમે મોદીનું ભાષણ ન સાંભળ્યું?! ખરા છો ને... તેને બોલવામાં કોઇ ન પહોંચે હોં... રાહુલ-સોનિયાને તો એવા ઝપટે લીધેલા...’ અથવા તો પછી ‘રાહુલનો તો મોદી સામે કોઇ ક્લાસ નહીં, તેની વાતમાં કંઇ વજન જ પડતું નથી... અરે આખી કોંગ્રેસ ભેગી થઇને પણ મોદી સામે લડી શકે તેમ નથી...’ કે પછી ‘કેજરીવાલ ભલે ગમે તેવી સારી સારી વાતો કરે, પણ વાતો કરવી અને સરકાર ચલાવવી બેયમાં આસમાન-જમીનનો ફરક છે....’ વગેરે વગેરે. સાચું કહું તો બહેનોનું આ વલણ મને ગમે છે. દરેક જાગૃત નાગરિકનો ધર્મ છે કે પોતાને સ્પર્શતી બાબતો અંગે જાણકારી મેળવવી જ જોઇએ. આથી જ આ અંકમાં અમે બ્રિટનના વર્તમાન એશિયાઇ સાંસદો તેમ જ આગામી ચૂંટણીમાં ત્રણેય મુખ્ય પક્ષના સંભવિત ઉમેદવારોનો ટૂંકો પરિચય આપ્યો છે. (જે ગયા સપ્તાહે ‘એશિયન વોઈસ’માં પ્રસિદ્ધ થયો હતો) આગામી ચૂંટણીમાં એશિયન સમુદાયના સંભવિત પ્રતિનિધિત્વ અંગે આપને માહિતગાર કરવાનો અમારો ઉદ્દેશ છે.
આપ સહુ આ યાદી પર નજર ફેરવશો તો જણાશે કે યાદીમાં ભારતીય સમુદાયનું, અને તેમાં પણ ખાસ કરીને હિન્દુ અને જૈન સમુદાયનું પ્રતિનિધિત્વ ખૂબ જ ઓછું જણાય છે. કારણ? રાજકારણમાં - પછી ભલે તે બરોના કાઉન્સિલર હોય કે સંસદ સભ્ય હોય તેને - મળે શું? સ્વભાવે વેપારી ગણાતી આપણી ગુજરાતી કોમ કોઇ પણ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશતાં પૂર્વે પ્રશ્ન પૂછવાની જ - ‘મારું શું? મને શું મળે?’ તો આ રહ્યો તમારા સવાલનો જવાબ...
પહેલું તો એ કે અહીંના સંસદ સભ્યને તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન સરકાર તરફથી સુખ-સગવડદાયક જીવનનિર્વાહ કરી શકે તેટલું વેતન-ભથ્થું મળે છે. સ્થાનિક કાઉન્સિલરને પણ કંઈક ભાડાં-ભથ્થાં તો મળે છે જ. સાથોસાથ હોદ્દાને અનુરૂપ સત્તા પણ મળે છે - પછી તમે સંસદ સભ્ય હો કે કાઉન્સિલર. તમે સમાજમાં પાંચમાં પૂછાવ એટલું જ નહીં, પોતાના મતવિસ્તારની સમસ્યા અંગે સંબંધિત સત્તાધિશો સમક્ષ રજૂઆત કરી શકો છો, પ્રશ્નો ઉઠાવી શકો છો. કોઇ વ્યક્તિને અન્યાય થયો હોય તો તે દૂર કરવામાં તમે મદદરૂપ થઇ શકો છો. સંસદ સભ્યના અધિકારની તો વાત છોડો, એક કાઉન્સિલર તરીકે પણ તમારી વાતનો ભારે પ્રભાવ પડતો હોય છે. સત્તાધિશો માટે તેની ઉપેક્ષા કરવાનું શક્ય નથી. અને પ્રજાના પ્રતિનિધિ તરીકે કામ કરવા માટેનો સૌથી આકર્ષક કોઇ મુદ્દો હોય તો તે છે - વ્યાપક જનસમુદાયના હિતમાં નાગરિક ધર્મ બજાવ્યાનો પરમ સંતોષ. તમે લોકપ્રતિનિધિ તરીકે, તમારા અધિકારોની રુએ જે કામ કરી શકો છો તેના જેવો સંતોષ તમને ભાગ્યે જ બીજે ક્યાંય મળશે.
તાજેતરમાં એક મિત્ર સાથેની વાતચીતમાં તેણે પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો કે - અમારા વિસ્તારમાં લેબર પક્ષનો ઉમેદવાર આપણી કમ્યુનિટીનો (ભારતીય) છે, પણ બેઠક તો કન્ઝર્વેટિવનો ગઢ ગણાય છે... આમાં
આપણા ઉમેદવારને મત આપીને પણ શું ફાયદો? તેનું હારવાનું નક્કી છે... હું તો આવું હોય ત્યારે મત આપવા જતો જ નથી.
તેમની વાત સાંભળીને તરત જ મારા મોંમાંથી શબ્દો સરી પડ્યા - અરે ભલા માણસ, તેના જીતવા-હારવાની ચિંતા છોડો, પહેલાં તમારો મતદાન કરવાનો નાગરિક ધર્મ તો બજાવો. અને રહી વાત તેમના હારવાની.. તો સમજી લો કે રાજકીય કારકિર્દી કંઇ ફૂલો પાથરેલો મારગ તો નથી જ. શરૂઆતનો સમય અત્યંત સંઘર્ષભર્યો જ હોય. ચૂંટણીમાં પરાજય, નિષ્ફળતા એ સફળતાની સીડીનું પહેલું પગથિયું ગણાય છે. તમે રાજકારણ પર નજર ફેરવી લો. કોઇ પક્ષ તેના ઉમેદવારને પહેલા જ પ્રયાસે મોટે ભાગે સુરક્ષિત બેઠક ફાળવતો જ નથી. ઉમેદવારે ભારે સંઘર્ષ કરીને પોતાની મતબેન્ક, પોતાના સમર્થકો ઉભા કરવા પડતા હોય છે. લોકોની નજરમાં સ્થાન મેળવવા તનતોડ પ્રયાસ કરવા પડે છે. બધું બેઠા ભાણે નથી મળી જતું...
વાચક મિત્રો, રાજકીય કારકિર્દીના સંવર્ધનની વાત ચાલે છે ત્યારે મારા મનમાં એક જ નામ રણકે છે કિથ વાઝનું. આજે કિથભાઇ ગુજરાતીઓ, ભારતીયોની બહોળી વસ્તી ધરાવતા લેસ્ટર (ઇસ્ટ)ના સંસદ સભ્ય તરીકે ભારે ખ્યાત છે. પણ તેમને આ પ્રસિદ્ધિ કંઇ રાતોરાત નથી મળી, ૧૯૮૭થી સંસદમાં લેસ્ટર (ઇસ્ટ)નું પ્રતિનિધિત્વ કરતા કિથની ઝળહળતી કારકિર્દીના પાયામાં અથાક પરિશ્રમ ધરબાયેલો છે.
મૂળ ગોવાનીઝ કિથ વાઝ નવ વર્ષની નાની વયે માતા-પિતા અને બહેનો સાથે બ્રિટન આવી વસ્યા. થોડાંક વર્ષમાં પિતાની હુંફ ગુમાવી. માતા મર્લિને સંતાનોને એ રીતે ઉછેર્યા કે તેમને પિતાની સ્હેજ પણ ખોટ ન સાલે. શ્રેષ્ઠ શિક્ષણ આપ્યું. હોંશિયાર કિથ બેરિસ્ટર બન્યા. સોલિસીટર પણ બન્યા. પરંતુ તેઓ સંતોષ માનીને બેસી ન રહ્યા. તેમણે મનમાં દૃઢ નિર્ધાર કર્યો હતો કે બ્રિટનના રાજકારણમાં ઝંપલાવવું. હંમેશા જરૂરતમંદોને મદદ કરવા માટે તત્પર રહેતા કિથ સારી પેઠે સમજતા હતા કે તન-મનથી સમાજની સેવા કરવા માટે રાજકીય કારકિર્દીથી ઉત્તમ માધ્યમ બીજું કોઇ હોય જ ન શકે. તન આકરા પરિશ્રમ માટે સજ્જ હતું, મન મક્કમ હતું અને પ્રજાલક્ષી કાર્યો માટે ધન ફાળવવામાં સરકાર ક્યાં ના પાડે જ છે?!
કિથે ચૂંટણીલક્ષી રાજકારણમાં ઝંપલાવ્યું ત્યારે લેસ્ટર (ઇસ્ટ) લેબર પાર્ટી માટે સુરક્ષિત બેઠક નહોતી. કિથે આ વિસ્તારના નાગરિકો, મતદારો, સમાજની ખેવના કરી. કોઇ પણ પ્રશ્ન હોય, દિવસ હોય કે રાત હોય, જાણ થઇ નથી કે મદદ માટે કિથ હાજર થયા નથી. બહુ ઓછા લોકો જાણતા હશે કે લેબર પાર્ટીએ કિથની લેસ્ટર બેઠક માટે પસંદગી કરી તે પૂર્વે તેઓ હાઉસ ઓફ કોમન્સ અને યુરોપિયન યુનિયન (ઇયુ)ની ચૂંટણી હારી ચૂક્યા છે. આ બન્ને ચૂંટણીઓમાં પક્ષે તેમને ટોરીનો ગઢ ગણાતી બેઠકો પર ઉમેદવાર બનાવ્યા હતા. પાણીમાં સામા પ્રવાહે તરવું મુશ્કેલ હોય છે, તો રાજકારણમાં જનજુવાળથી વિરુદ્ધ જીતવું મુશ્કેલ જ નહીં, અશક્ય હોય છે. વાઝ બન્ને ચૂંટણી હાર્યા હતા, પરંતુ પક્ષે તેમનામાં નેતૃત્વના ગુણ નિહાળ્યા અને તેમને લેસ્ટરના ચૂંટણીજંગમાં ઉતાર્યા. આજે તેમની સફળ કારકિર્દી આપણા સહુની નજર સમક્ષ છે.
આથી જ વાચક મિત્રો, આપના મતવિસ્તારમાં પણ આપણા સમુદાયના ઉમેદવારના જીતવાની તક ઓછી હોય તો પણ નાકનું ટેરવું ચઢાવવાના બદલે તેમના સંઘર્ષને બિરદાવજો. આ વખતે કદાચ તેઓ હારશે, પણ સમય જતાં આ જ પરાજયના પાયા પર સફળતાની ઇમારત અવશ્ય સાકાર થશે. મતવિસ્તારમાં પગપાળા ફરવું, એક-એક ઘરે જઇને મતદારોને મળવું, તેમના સમર્થન માટે અનુરોધ કરવો... આ કંઇ બચ્ચાના ખેલ નથી. હૈયે કિથ વાઝ જેવી હામ હોય, અને મગજ શાંત હોય ત્યારે જ આટલી મહેનત થઇ શકતી હોય છે. જો રાજકારણાં પૂરી આસ્થા ન હોય, રસ ન હોય, મજા ન આવતી હોય તો બીજાની દેખાદેખીથી કે ‘કમાણી’ની લાલચમાં ચૂંટણીમાં ઝંપલાવવાની જરૂર નથી.
સૌ આશાસ્પદ ઉમેદવારોને શુભકામનાઓ. જંગમાં ઝંપલાવવા માટે શાબાશ.
સહુએ સમજી લેવાની જરૂર છે કે બ્રિટનનું રાજકારણ મહદઅંશે શુદ્ધ છે. તમે સંસદ સભ્ય હો કે ઉમેદવાર... તમારા આચાર-વિચારમાં સ્હેજ પણ કચાશ રહી તો સમજો તમારી કારકિર્દીના બાર વાગી ગયા. ભ્રષ્ટાચાર કે ગેરરીતિને અહીંના રાજકારણમાં સ્થાન નથી. આજકાલ સિનિયર સંસદ સભ્ય બોબ બ્લેકમેનની ૭૫૦ પાઉન્ડની કહેવાતી ગેરરીતિ છાપે ચઢી છે. એક વગદાર એમ.પી.ની વાત કરું, બાપદાદાની મિલ્કતમાં રહેતા હતા, છતાં મકાનભાડાં પેટે ભથ્થું મેળવવાના લોભમાં લપેટાયા. રાજકીય કારકિર્દી તો સમેટાઇ જ ગઇ, પત્નીએ પણ છૂટાછેડા આપી દીધા. કહેવાનું તાત્પર્ય એટલું જ છે કે આ દેશના રાજકારણમાં ગેરરીતિને, ભ્રષ્ટાચારને સ્થાન જ નથી. સત્તાનો દુરુપયોગ કર્યો કે કાયદાની ઝપટે ચઢ્યા જ સમજો. આ દેશમાં કાયદાની નજરે સહુ સમાન છે. આમ આદમી હોય કે નામદાર ક્વીનના દીકરા - કાયદો બધા માટે સરખો છે.
કોઇના પિતાશ્રીની સાડીબારી ન રાખે તેવું મજબૂત લોકતંત્ર ધરાવતા આ બ્રિટનમાં આગામી ચૂંટણીઓમાં લેબર અને ટોરી વચ્ચે સીધો જંગ ખેલાશે. દુનિયાના નકશામાં ગ્રેટ બ્રિટન ભલે બહુ ટચુકડો દેશ દેખાતો હોય, પણ તેનું રાજકીય વજન ઘણું વધુ છે. આથી જ વિશ્વભરના શાસકો અહીંની ચૂંટણીલક્ષી ગતિવિધિ પર નજર રાખીને બેઠા છે. આ દેશની વસ્તી માંડ ૬ાા કરોડ છે (સમજોને આપણા ગુજરાત જેટલી), પણ વિશ્વમાં તે છઠ્ઠી આર્થિક મહાસત્તા ગણાય છે! બ્રિટનનો છેલ્લા વર્ષોનો ઇતિહાસ દર્શાવે છે કે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ક્યાંય પણ અશાંતિ સર્જાય અને લશ્કરી હસ્તક્ષેપની જરૂર પડે છે ત્યારે તે હંમેશા અમેરિકાની પડખે રહ્યું છે. બ્રિટનનું સંરક્ષણ બજેટ જર્મની કે જપાન કરતાં પ્રમાણમાં મોટું છે.
બ્રિટન વૈશ્વિક સ્તરે ખાસ્સો પ્રભાવ ધરાવે છે તેનું અન્ય એક મુખ્ય કારણ છે અન્ય દેશોને વિકાસ સહાય. બ્રિટન અન્ય દેશોને આર્થિક સહાય માટે તેની જીડીપીના લગભગ ૦.૭ ટકા એટલે કે આશરે ૧૦ બિલિયન પાઉન્ડ દર વર્ષે નિષ્ઠાપૂર્વક ફાળવે છે. (યુનોએ આવી ભલામણ કરી હતી. વિક્સિત દેશોમાં માત્ર બ્રિટન તેનો અમલ કરે છે.) બ્રિટન દ્વારા અપાતી આ સહાય સામે સંસદ સભ્યોના એક વર્ગનો ઉગ્ર વિરોધ હોવા છતાં સહાય કદી અટકી નથી. આ સહાયનો વિરોધ કરતાં વર્ગની દલીલ છે કે આપણા દેશમાં જ અન્ય સેવાકાર્યો માટે આ નાણાંની જરૂર છે ત્યારે અન્ય દેશોને શા માટે તે ફાળવવા જોઇએ? બ્રિટનની આ સહાય મેળવતાં કેટલાક દેશોમાં બેફામ ભ્રષ્ટાચાર પ્રવર્તે છે, તો ક્યાંક સરમુખત્યારશાહી શાસન છે, ક્યાંક સહાયના નાણાં વેડફાય પણ છે... આપણાં નાણાંનો સદઉપયોગ ન થતો હોય ત્યારે સહાય આપવાની જ ન હોય.
પણ બ્રિટિશ સમાજ તેમજ શાસન હંમેશા એ વિચાર, પરંપરા નિભાવતું રહ્યું છે કે એક જવાબદાર રાષ્ટ્ર તરીકે આપણી ફરજ છે કે જરૂરતમંદોને સહાય કરવી અને ક્યાંય, કોઇ દેશમાં પ્રજાને અન્યાય થતો હોય, જુલ્મ કે સીતમનો કોરડો વીંઝાતો હોય ત્યારે તેને અટકાવવા જરૂર પડ્યે લશ્કરી સહાય મોકલવામાં પણ પાછી પાની કરવી નહીં.
બ્રિટનની ચૂંટણીની વાત કરી જ રહ્યા છીએ ત્યારે હું બીજી પણ બે-ત્રણ નાની વાતો કરવા ઇચ્છું છું. આપણે ગયા સપ્તાહે જ જોયું કે વર્તમાન ચૂંટણીવરતારો એવા સંકેત આપે છે કે આગામી ચૂંટણીમાં કોઇ એક પક્ષ એકલપંડે સરકાર રચી શકે તેટલી સ્પષ્ટ અને સંગીન બહુમતી મેળવે તેવી શક્યતા નથી. મતલબ કે બ્રિટનમાં ચૂંટણી બાદ મોરચા સરકાર નક્કી છે. સમજો કે ૨૦૧૦ની ચૂંટણી જેવો જ માહોલ છે.
અલબત્ત, આ વખતે ઊડીને આંખે વળગતો ફરક છે સરકારી તિજોરીની સદ્ધરતાનો. વાચક મિત્રો, જરા વિગતે વાત કરું. ટોની બ્લેરનો લેબર પક્ષ ૧૯૯૭માં સત્તારૂઢ થયો તે વેળા બ્રિટનની આર્થિક સ્થિતિ નબળી હતી. બ્લેર સરકારના બારેક વર્ષના શાસનકાળ દરમિયાન ગોર્ડન બ્રાઉન ચાન્સેલર રહ્યા. બ્રાઉને તેમના સમગ્ર કાર્યકાળ દરમિયાન સરકારી તિજોરી પર બરાબર દાબ રાખ્યો હતો. સરકારી ખર્ચા ઓછા કર્યા હતા, તો બીજી તરફ લોકોનું આર્થિક ભારણ ન વધે તે માટે વેરા પણ બહુ વધાર્યા નહોતા. ૨૦૦૨માં બ્લેર નિવૃત્ત થયા અને બ્રાઉન વડા પ્રધાન બન્યા. બ્લેર શાસનમાં સરકારી ખર્ચાને નાથનાર બ્રાઉને પોતાના શાસનમાં જાણે સરકારી તિજોરી ખુલ્લી મૂકી દીધી. આરોગ્ય સેવા, શાળા-કોલેજોમાં શિક્ષણસેવા, સરકારી કર્મચારીઓના પગાર-ભથ્થામાં ઉદાર વધારો. એવાં એવાં પગલાં લીધા કે સરકારની આવક-જાવકની સમતુલા ખોરવાઇ ગઇ. સરકારી ખાધ વધી. જે બ્રાઉન સરકારે સત્તા સંભાળી ત્યારે દેશની તિજોરી સદ્ધર હતી તે જ બ્રાઉન સરકારે વિદાય લીધી ત્યારે તિજોરી લગભગ તળિયાઝાટક હતી. સરકારની આર્થિક નીતિ-રીતિએ દાટ વાળ્યો હતો. આગામી ચૂંટણી વેળાએ જ્યોર્જ ઓસ્બોર્નનું નસીબ જોરમાં છે. સરકારી તિજોરી તરબતર છે. તમે તેમને નસીબના બળિયા ગણાવી શકો - જે પ્રકારે આપણા મોદીસાહેબ પોતાને નસીબના બળિયા ગણાવે છે એમ.
આપ સહુને યાદ હશે જ કે દિલ્હી વિધાનસભાના ચૂંટણી જંગ દરમિયાન સદનસીબ-બદનસીબનો મુદ્દો ઉછળ્યો હતો. નરેન્દ્ર મોદીએ જાહેર સભાને સંબોધતાં ઉલ્લેખ કર્યો હતો કે ‘મારા વિરોધીઓ એવી ટીકા કરે છે કે મોદીના શાસનમાં પેટ્રોલ-ડિઝલના ભાવ ઘટ્યા છે તેના મૂળમાં સરકારની નીતિ નહીં, પણ તેમના સારા નસીબ છે. તેમના સદનસીબે ક્રૂડના ધડાધડ ભાવ ઘટી રહ્યા છે તેથી સરકાર પેટ્રોલ-ડિઝલના ભાવ ઘટાડી રહી છે, એમાં શું ધાડ મારી? હવે મિત્રો તમે જ કહો, ભલે મારા સદનસીબથી પેટ્રોલ-ડિઝલના ભાવ ઘટ્યા, પણ પૈસા તો તમારા બચે છેને? જો મારા સદનસીબથી તમને ફાયદો થઇ રહ્યો હોય, તમારો ખર્ચો ઘટતો હોય તો પછી તમારે બદનસીબને શા માટે ચૂંટવા જોઇએ?’ મોદીએ આમ કહીને વિપક્ષ - કોંગ્રેસ અને ‘આપ’ને મત ન આપવા મતદારોને અનુરોધ કર્યો હતો.
મારા મતે એક બાબતમાં જ્યોર્જ ઓસ્બોર્ન પણ મોદી જેવા નસીબના બળિયા છે. સરકારની મુદત પૂરી થઇ રહી છે ત્યારે દેશની તિજોરીમાં જાવક કરતાં આવકનું પલડું ભારે છે.
દરેક દેશની સરકાર ધીરાણ લેતી હોય છે, અને વર્ષોવર્ષ તેનો આંકડો વધતો જતો હોય છે. (ઉછીના કરીને પણ ઘી પીવું તેના જેવી કંઇક આ વાત છે.) કેમરન સરકારે પણ મોટું બોરોઇંગ કર્યું છે, પણ જૂઓ ઓસ્બોર્નના નસીબ કેટલા પાધરા છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં આ લોન-ધિરાણ પરના વ્યાજ દર પણ સતત ઘટતા રહ્યા છે. વ્યાજ ઓછું ચૂકવવું પડે તે પણ એક પ્રકારે બચત જ થઇને? પરિણામે આજે સરકારી તિજોરીમાં ૩૦ બિલિયન પાઉન્ડનું સરપ્લસ ભંડોળ છે.
મતલબ કે કેમરન કે ઓસ્બોર્ન ચૂંટણીના આ દિવસોમાં મતદારોને તેનો લાભ આપી શકે તેમ છે. જો ૩૦ બિલિયન પાઉન્ડ સરકારી તિજોરીમાં જમા હોય તો સ્વાભાવિક છે કે ટોરી પક્ષ ઘણા ચૂંટણી વચનો આપશે.
ખેર, આ તો થઇ ચાન્સેલર ઓસ્બોર્નના નસીબની વાત, પણ આપણા નસીબના સિતારા ચમકાવવા હોય તો? અરે... મારા, તમારા, આપણા જ હાથમાં વાત છે. કઇ રીતે? મતદાન કરીને... આપણું ભાવિ ઉજ્જવળ બનાવવું હશે, પ્રગતિશીલ બનાવવું હશે તો સારા ઉમેદવાર, સારી સરકાર ચૂંટવી પડશે. મારી કલમને વિરામ આપતાં પૂર્વે ગયા સપ્તાહની વાતનો પુનરોચ્ચાર કરું તો...
પહેલું, વોટર્સ લિસ્ટમાં તમારું નામ રજિસ્ટર થયું છે કે કેમ તે સત્વરે તપાસી લો. જો મતદાર યાદીમાં તમારું નામ ન હોય તો નામ સામેલ કરાવવા જરૂરી કાર્યવાહી કરો.
બીજું, આરોગ્ય કે અન્ય કારણસર ૭ મે - ચૂંટણીના દિવસ દરમિયાન વિદેશ પ્રવાસે જવાના હો કે અન્ય વાજબી કારણસર રૂબરૂ મત ના આપી શકાય તેમ હોય તો પોસ્ટલ બેલેટની જોગવાઇ અત્યારથી જ કરી લેજો.
ત્રીજું, આ આપણો દેશ છે. કર્મભૂમિ છે. આ દેશના નાગરિક તરીકે મતદાન કરીને આપણી ફરજ બજાવીએ. આપણા વિસ્તારના ઉમેદવારો, તેના પક્ષની વિચારધારા વગેરેથી વાકેફ થઇએ અને લાયક ઉમેદવારને મત-દાન કરીએ. આપણો એક-એક મત અમૂલ્ય છે તે ન ભૂલીએ.
વાચક મિત્રો, આપના પ્રિય ‘ગુજરાત સમાચાર’ અને ‘એશિયન વોઇસ’ સાપ્તાહિકો ઉમેદવારો, પક્ષની નીતિ-રીતિ વિશે આપ સહુને માહિતગાર કરતા જ રહેશે, પરંતુ આપ સહુ પણ દેશમાં આકાર લઇ રહેલા રાજકીય માહોલ પર નજર રાખશો તેમ જ સમય-શક્તિ અનુસાર વાંચતા રહેશો, જાણતા રહેશો, વિચારતા રહેશો તેવી મારી અપેક્ષા અસ્થાને નથી. (ક્રમશઃ)