સાવધાન... કમ્પ્યુટર તમને ૧૦ વર્ષ ઘરડાં કરી દેશે

સાઇબર યુગમાં હવે કોઈ પણ જોબ હોય, કમ્પ્યુટર અને ઇન્ટરનેટ વિના કામ નથી ચાલતું. આમાં પણ હવે તો કોરોના મહામારીના કારણે વર્ક ફ્રોમ હોમનું ચક્કર ચાલ્યું છે. મોટા ભાગના લોકો દિવસમાં છથી આઠ કલાક કમ્પ્યુટર કે લેપટોપની સામે બેસીને કામ કરે છે. મોનિટરમાંથી નીકળતાં કિરણો આંખો માટે નુકસાનકારક છે એવી વાતો કમ્પ્યુટર શોધાયું ત્યારથી ચાલે છે, પણ કોસ્મેટિક સર્જન યુવતીઓને કમ્પ્યુટરથી અણગમો થઈ જાય એવો દાવો કરે છે. કોસ્મેટિક નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે લાંબા કલાકો સુધી સતત કમ્પ્યુટર પર તણાવગ્રસ્ત સ્થિતિમાં કામ કર્યા કરવાને કારણે યુવતીઓનું સૌંદર્ય બગડી જાય છે અને તે પોતાની સાચી ઉંમર કરતાં લગભગ દસ વર્ષ વધુ મોટી દેખાવા લાગે છે. બ્રિટનના કોસ્મેટિક સર્જન ડો. માઇકલ પ્રેગરે વધુ પડતાં કમ્પ્યુટર યુઝને કારણે ચહેરામાં થતાં ફેરફારોને કમ્પ્યુટર ફેસ નામ આપ્યું છે.
કમ્પ્યુટર ફેસમાં શું થાય?
• કરચલીઃ વ્યક્તિ જ્યારે કમ્પ્યુટર પર કોઈ કામ ખૂબ જ એકાગ્રતાથી કરતી હોય અથવા તો ઇન્ટરનેટ પર સર્ચ કરવામાં અને વાંચવામાં ખૂબ જ ગળાડૂબ હોય ત્યારે તેના ચહેરાના હાવભાવ અને બેસવાના પોશ્ચરમાં ફેરફાર થાય છે. જે લોકો મોનિટરની સ્ક્રીનની ખૂબ જ નજીક જતા રહે છે અને મશગૂલ થઈને માહિતી વાંચતા હોય છે ત્યારે તેમના કપાળની ઉપર અને આંખો ઝીણી થવાથી આસપાસ કરચલી પડે છે.
• ગરદનમાં બે ભાગઃ જો લેપટોપ કે કમ્પ્યુટર આંખના લેવલથી નીચું રાખવામાં આવ્યું હોય કે સતત ટાઇપીંગ કરવાને કારણે ગળું નીચેની તરફ વધુ રહેતું હોય તો ગળાના સ્નાયુઓ ટૂંકા થઈને લબડી પડે છે.
ગળું, ગરદન અને ખભા લાંબો સમય સુધી એક જ પોઝિશનમાં રહે તો એનાથી સ્ટિફનેસ આવે છે અને બોડીમાં નોર્મલ પોશ્ચર જ એ પોઝિશન જેવું થઈ જાય છે.
• પ્રી-મેચ્યોર એજિગઃ ઘણા લોકોને નવી માહિતી વાંચતી વખતે કે નવું-નવું કંઈક કમ્પ્યુટર પર સર્ચ કરતી વખતે મોં પરના હાવભાવ તંગ થઈ જાય છે અને લાંબો સમય સુધી એકના એક હાવભાવને કારણે ચહેરા પર તંગ રેખાઓ આવી જાય છે. ગાલના સ્નાયુઓ લબડી પડે છે.
• સ્ક્રિનમાં ડ્રાયનેસઃ કમ્પ્યુટરના ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક રેડિયેશનથી સ્ક્રિનના છિદ્રો પર અસર થાય છે. મોનિટરનાં કિરણો ડાઇરેક્ટલી જે ભાગ પર પડતાં હોય ત્યાં ડ્રાયનેસ આવી જાય છે. ચહેરા તેમજ ખાસ કરીને આંખોની આજુબાજુના સ્નાયુઓની મૂવમેન્ટ ખૂબ જ ઓછા થઈ જતાં આંખની આકર્ષકતા ઘટી જાય છે.
હંમેશા પોશ્ચર મેઇન્ટેન કરવું
સતત સ્ક્રીન સામે તાક્યા કરવું નહીં. સ્ક્રીન તરફ આગળ ઝૂકીને વાંચવું નહીં.
દર પંદર-વીસ મિનિટે ગરદનને જમણી-ડાબી તરફ સ્ટ્રેચ કરવી અને ઉપરથી છત પર પાંચ-છ સેકન્ડ માટે જોવું. એનાથી ગરદનના સ્નાયુઓની સ્ટ્રેચેબિલિટી (લચીલાપણું) ટકી રહે છે. ગળાના સ્નાયુઓ ટૂંકા થતાં અટકશે.
બેઠા-બેઠા ખભાને રાઉન્ડ ફેરવવા. કરોડરજ્જુને પૂરતો સપોર્ટ મળી રહે એ રીતે ખુરશીને અડીને બેસવું.
એકાદ કલાકના અંતરે આંખો, ગાલ, હોઠ અને મોંના તમામ સ્નાયુઓનું સંકોચન અને વિસ્તરણ કરવું. એમ કરવાથી એકના એક હાવભાવને કારણે ચહેરા પર કરચલીઓ પડતી અટકે છે.
રોજ કમ્પ્યુટર સ્ક્રીનને એક જ લેવલ પર રાખવાને બદલે ક્યારેક આંખના લેવલથી ઉપર, ક્યારેક નીચે અને ક્યારેક સમાંતર એમ વારાફરતી લેવલ બદલતા રહેવું. એનાથી બોડી પોશ્ચરની મોનોટોની તૂટશે.
સ્કિનના જતન માટે
આખો દિવસ કમ્પ્યુટર પર કામ કરવાનું હોય તો દર ત્રણ-ચાર કલાકે ચહેરા અને આંખો પર ઠંડા પાણીની છાલક મારતા રહેવી.
કમ્પ્યુટર સ્ક્રીન પાર લાંબો સમયથી જમા થયેલી ડસ્ટ પર પણ ઇલેક્ટ્રો-મેગ્નેટિક રેડિયેશનની અસર હોય છે એટલે એ ડસ્ટ જો તમારા પર ઊડે તો એનાથી સ્કિન પર અસર થાય છે.
કમ્પ્યુટર રેડિયેશનથી ડ્રાય સ્કિનની સમસ્યા થઈ શકે છે માટે ત્વચાને પોષણ આપે એવી મોઇસ્ચરાઇઝિંગ ક્રીમ હાથવગી રાખવી. ત્વચા ઓઇલી હોય તો સોફ્ટ સ્કિન વોટર લગાવવું. સાથે જ વોટરબેઝ્ડ ક્લેન્ઝરથી ત્વચા સાફ કરવી જરૂરી છે. પૂરતું પાણી પીવું. એનાથી સ્કિનની રુક્ષતા અને બેઠાડું લાઇફસ્ટાઇલને કારણે થતી પાચનની તકલીફ, બંનેમાં ફાયદો થાય છે.