નવલિકાઃ આઠમું વચન રાધર પ્રણ

શું કરે છે તન્વી? આ કંઈ... આ કંઈ... હાથ પર પેનથી લખેલું લખાણ નથી કે હેન્ડવોશથી સાફ થઈ જાય... હાથ મસળવાનું બંધ કર. એની હિંમત કેવી રીતે થઈ તારી સાથે આ રીતે. આ રીતે આમ જ...?’
માનુનીના રોકવા છતાં તન્વી હાથ મસળતી હતી. તેનો ગોરો નાજુક હાથ લાલચોળ થઈ ગયો હતો. ‘માનુ, આ તો મન પરનો લિસોટો છે. અંદરથી થાય છે કે જાણે, જાણે કોઈએ કાતર લઈને મારા હૃદય પર ચીરાં પાડ્યાં હોય અને એના લીરેલીરા ઉડતાં હોય... કોને કહું? કહું તોય શું ફાયદો? તનયને કેમ કહું? એના ઘરમાં તો ખબર જ નથી કે... મારા ઘરમાંય ક્યાં ખબર છે કે હું ને તનય? એમને ખુલ્લા તો પાડું, પણ...’
‘...પણ આમ આજે સહન કરીશ તો કાલે બીજી છોકરીઓનું શું?’ માનુનીએ તેની ધારદાર નજર તન્વીની આંખોમાં સ્થિર કરી, ‘હજી તને માન છે એના માટે? બુઢ્ઢો હલકો. દિલ ને દિમાગ વચ્ચે કશ્મકશ થાય ત્યારે દિમાગનો સહારો લે અને સાચું હોય એ કર. કહેવું તો પડે. જાહેર તો કરવું જ પડે. એવું ના ચાલે. કાલે ઊઠીને એ તને ઘર બહાર ગમે ત્યાં રંજાડે તો? એ વાંકગુનામાં હોય છતાં તારે ડરતાં રહેવાનું?’
‘...પણ એ તનયના પપ્પા છે માનુ... એને તો ખબરેય નથી કે હું અને તનય એકબીજાને...’
‘રિલેશન-બિલેશન નાંખ ચૂલામાં... તું આવું કેવી રીતે વિચારી શકે? તું અને તનય પ્રેમમાં ના હોત અને એણે તારી સાથે આવું કંઈ અણછાજતું વર્તન કર્યું હોત તો? તું સહન કરી લેત? કંઈ ના કરત?’
તન્વીના કપાળે સળો પડી. તેની વિવશ આંખોમાં અનેક પ્રશ્નો અને મૂંઝવણો હતી. શું કરવું અને શું ન કરવું? એ વિચારમાં હોય એમ માંડ માંડ તેનો અવાજ નીકળ્યો, ‘કદાચ હા... કંઈ ન બોલી હોત. મારામાં આવું બોલવાની, કોઈની સામે થવાની હિંમત નથી આવતી માનુ...’
‘શું વેવલી વાતો કરે છે. ઘરનાને તું ચિત્ર શીખે એમાં રસ હતો? નહોતો ને? તું સારી રીતે જાણતી હતી કે તું પેઈન્ટિંગ શીખે છે એ કોઈનેય ગમતું નથી. તારા મમ્મી-પપ્પાને તો તને એન્જિનિયર બનાવવી છેને? પછી એમની લાડકી સુંદર તનુને કોઈ એન્જિનિયર કે ડોક્ટર મળી જાય એટલે પૂરું. ઘર સંભાળે તનુબહેન અને એમને સંભાળે એમનો રિચ હેન્ડસમ... સમાજમાં ચાર જગાએ પુછાતો પતિ અને તેનો પરિવાર...’
‘તને અત્યારે આવું બધું બોલવું કેવી રીતે સૂઝે છે? હું બહુ સીધીસાદી છું ને મને સીધીસાદી લાઈફ જોઈએ છે. એ નેશનલ એવોર્ડ વિનર પેઈન્ટર. હું એના દીકરાને ચાહું છું ને એના ઘરની વહુ બનવાની છું, પણ મારા નસીબ જ ખરાબ છે.’
‘ઓ...હ હેલ્લો? નસીબ નહીં, એ માણસ ખરાબ છે. એની હરકતો ખરાબ છે. તને પેઈન્ટિંગમાં રસ છે. તું સારું પેઈન્ટિંગ કરે છે એટલે તને ટ્રેનિંગના બહાને સ્ટુડિયો પર બોલાવી. તું ગઈ. જાહેર બગીચાઓમાં પેઈન્ટિંગના બહાને બોલાવી તું ગઈ. ઘરના લોકોનું ના સાંભળીને પણ તું ગઈ. પહેલી ચાર-પાંચ મુલાકાતોમાં ગંભીરતાથી એણે પેઈન્ટિંગ શીખવ્યું. પછી? પછી પેઈન્ટિંગ સાથે સાથે મન પર લિસોટા મારવાની કોશિશ?’
તન્વીએ ઊંડો શ્વાસ લીધો. ‘હા. પહેલાં તો મને એ મારા પપ્પા જેવો લાગતો હતો. તનય સાથે પ્રેમ થવાનું એક કારણ એ પણ ખરું કે એ તેના પપ્પા જેવો જ સારો પેઈન્ટર છે. એની સાથેના પ્રેમમાં પહેલાં તેના માટેની રિસ્પેક્ટ જ આવી હતી. બીજી જ વખત હું તેના પપ્પાના સ્ટુડિયો પર ગઈ ત્યારે એણે મને તેના પપ્પાની જેમ જ પેઈન્ટિંગ શીખવ્યું હતું. મેં જ એને કહ્યું હતું કે, હું તને ચાહું છું. જિંદગીભર તારી સાથે રહેવા માગું છું. તારી જેમ જ ચિત્રોની દુનિયામાં તારી સાથે ખોવાઈ જવા માગું છું...’
‘....પણ તેના પપ્પા?! શું કહીશ તનયને?’
‘સાચ્ચે સાચ્ચું કે તારા બાપા મને પેઈન્ટિંગ શીખવવાના નામે અડપલાં કરે છે, છેલ્લા બે વખતથી. ક્યારેક હાથ પકડવા જાય છે તો ક્યારેક કેડમાં હાથ નાંખવા જાય છે. ક્યારેક પાછળથી આવીને ખભે હાથ ફેરવે છે અને આજે તો મને ભીંતમાં ધક્કો મારીને એક હાથે મોઢું દબાવ્યું, ‘શીશીશી’ કરતાં મને ડરાવી ને મોઢામાંથી લાળ પાડતાં બોલ્યો કે - મારી થઈ જા... મારી પત્ની તો આ દુનિયામાં છે છતાં નથી જેવી જ છે. મારી એકલતા સમજી જા તન્વી, તનુ... બસ આપણે આમ રોજ મજા કરીશું...’
‘થેન્ક ગોડ... તનયની બાઈકનું હોર્ન વાગ્યું ને બચી ગઈ. હું પહેલી વખત એમની પાસે પેઈન્ટિંગ શીખવા ગઈ ત્યારે જ રાવીદીદીએ ચેતવી હતી કે તું આજ સુધી મારી પાસે પેઈન્ટિંગ શીખી છે અને હવે જેની પાસે શીખવા જઈ રહી છે તે આલા ચિત્રકાર છે, પણ છોકરીઓની જિંદગી પર કાળા લિસોટા મારવાની ગંદી આદત તેની રગેરગમાં છે. તન્વી સંભાળજે... જિંદગીનું પેઈન્ટિંગ રંગીન જરૂર હોવું જોઈએ, પણ તેના પર કાળો લિસોટો ડાઘ જ કહેવાય.’
‘ઓહ... એટલે આપણે આપણી જિંદગીમાં કાળો લિસોટો ના પાડીએ તોય એ કાલિમા આપણી? શા માટે? તું સાચી છે. તારા મનમાં કોઈ પાપ નથી. તેં કંઈ ખોટું કર્યું નથી... કહી દે તારા ઘરમાં બધેબધ્ધું. કહી દે તનયને... તું ન કહી શકતી હોય તો હું કહું લગાવ મોબાઈલ તનયને...’
તન્વીએ મક્કમતા સાથે જીન્સના પોકેટમાંથી ફોન કાઢ્યો. તનયનો નંબર લગાવ્યો. સામેથી અવાજ આવ્યો, ‘હેલ્લો તનુ? હું આવ્યો ને તું સ્ટુડિયો પરથી કેમ ઝડપથી દોડીને નીકળી? ઘરમાં બધું ઓલરાઈટ છે?’
‘મારા ઘરમાં બધું ઓલરાઈટ છે તનય, પણ તારા... મારા થનારા ઘરની વાત કરવી છે... તું મળી શકે? બાજુની કોફીશોપમાં જ છું...’
તનયનો ચિંતામય અવાજ ફોનમાં પણ જાણે ધ્રુજ્યો, ‘હા... આવ્યો. પાંચ મિનિટ...’ તન્વી ફોનમાં ટું...ટું...ટું થતું જોઈ રહી. માનુનીએ તેનો ખભો હલબલાવ્યો.
‘શું?’
‘આવે છે... પણ તું રહીશને? તનયને કહીશને?’
‘તનુ તારે કોઈ ખભો કે સહારો શોધવાની જરૂર નથી. હું જાઉં છું ને મને પ્રોમિસ આપ કે એકેએક ક્ષણ શું બન્યું એ તનયને કહી દઈશ.’
‘...પણ હું કેવી રીતે..? તેના જ પપ્પા વિશે...? માનુ, તું હોય તો...’
‘માણસે જિંદગીના દરેક પેઈન્ટિંગ જાતે દોરવાના હોય છે, તનુ. હા, એ પેઈન્ટિંગમાં કોઈક આવે ને કોઈ જાય, પણ પેઈન્ટિંગ તો તમારે જાતે જ પૂરું કરવું પડે. એકલા... આ તારી લડાઈ છે તનુ... લડી લે અને તું સાચી છે એટલે એમાં હાર-જીતનો સવાલ જ નથી. બાય...’ માનુની પર્સ, ગોગલ્સ અને સ્કૂટરની ચાવી ઊઠાવી રેસ્ટોરાંમાંથી નીકળી ગઈ.
તનુ જાતને મનમાં દિલાસો દેતી, થોડીક લાચાર, શબ્દો ગોતતી અડધા ભરેલા કોફી મગ સામે જોતી ખુરશીમાં બેઠી રહી. તનય આવીને ક્યારે સામેની ખુરશીમાં બેઠો એનો એને ખ્યાલ જ નહીં. તનયને પણ લાગ્યું કે તન્વી કંઇક ભારે ગૂંચવાયેલી છે. તેણે તન્વીના પંજા પર પોતાનો પંજો મૂક્યો. નિર્મળ હાસ્ય સાથે પૂછ્યું, ‘શું થયું?’
તન્વીએ તનયની શાંત, નિર્મળ આંખમાં આંખ પરોવી ને તેની આંખોમાંથી દરિયો વહી નીકળ્યો. તનયના હાથને જોરથી દબાવવતાં તન્વીએ કહ્યું, ‘તારા પપ્પાએ મારી સાથે બળજબરી...’ અને તન્વીએ મનનો ભાર ઠાલવી નાંખ્યો. તનય એકેય શબ્દ બોલ્યા વગર, કોઈ પ્રતિક્રિયા વગર આઘાતમય સાંભળતો રહ્યો.
તન્વીએ વાત પૂરી કરી, ‘તનય, હું સાચ્ચું કહું છું. સાવ સાચ્ચું...’
તનયે તેની સામે જોયું. તેની આંખોમાં ગુસ્સો હતો, પણ કોના માટે તે તન્વીને સમજાયું નહીં. જોકે કંઈ પૂછવાની હિંમત હવે તેનામાં નહોતી. ઉપરથી તન્વીની આંખોમાં તો એ ચિંતા ડોકાતી હતી કે, માતાપિતા તેનો જ બહિષ્કાર કરશે. વાતને ડામવા સમજાવશે. પોતાનો પ્રેમ અને ઇજ્જત પણ ખોઈ બેસવાનો ડર તેની આંખોમાં સળવળતો હતો.
તનયે લાંબી આંગળી ધરાવતા બન્ને હાથના પંજા પોતાના મોઢા પર ફેરવ્યા ને પછી તન્વીનો હાથ પકડી રેસ્ટોરાંની બહાર ખેંચી ગયો. તન્વી કંઈ પણ સમજ્યા વગર જ... અવઢવ સાથે તનય પાછળ ખેંચાઈ, ઢસડાઈ.
બાઈક પાસે આવી તનય માત્ર એટલું જ બોલી શક્યો, ‘બેસી જા...’
તન્વી યંત્રવત્ બાઈક પાછળ બેઠી. તનયે કીક મારી બાઈક ચાલુ કર્યું તે સીધું તન્વીના ઘરે પહોંચી ઊભું રહ્યું. તનયે જ ડોરબેલ વગાડી.
તન્વીના મમ્મી ઈલાબહેને દરવાજો ખોલ્યો. તન્વીનો હાથ પકડીને જ તનય ઘરમાં પ્રવેશ્યો. ઈલાબહેને તન્વીને ઠપકાભરી નજરે જોતાં કહ્યું, ‘કોણ છે આ?! પેઈન્ટિંગ શીખવા જાય છે ને આ ધંધા...’
‘આન્ટી, તમારી દીકરી કંઈ ‘ધંધા’ કરતી નથી. ‘ધંધો’ મારા પિતાએ કર્યો છે. એ વિગતવાર કહેવા આવ્યો છું. એ પહેલાં મારી ઓળખ આપી દઉં. હું તનય છું. ચિત્રકાર છું અને તમારી દીકરી તન્વીને પ્રેમ કરું છું અને કાલે જ લગ્ન કરવાનો છું. તમારી પરવાનગી હોય તો પણ અને ન હોય તો પણ... અને હા, હું નેશનલ એવોર્ડ વિનર ચિત્રકાર રવીન્દ્ર પરીખનો દીકરો પણ છું. મારા પિતા રવીન્દ્ર ચરિત્રહીન છે. તેમને જાણ નથી કે તેમણે તેમની થનારી પુત્રવધૂ પર જ નજર બગાડી છે. કાલે તન્વી સાથે લગ્ન કર્યા બાદ તેમના વિરુદ્ધ પોલીસ સ્ટેશનમાં તન્વી પર બળજબરી કરી છે તેવો કેસ પણ દાખલ કરવાનો છું. આનાથી વિશેષ તમે કંઈ પૂછવા માગતા હો તો...’
ઈલાબહેને કંઈ કેટલાય ભાવો સાથે તનય સામે જોયા કર્યું, ‘તન્વી, હંમેશાંથી સમજાવતી હતી કે કુદરત જેવું કોઈ ચિત્રકાર નથી. હું આજે માની ગઈ... તારા મનમાં શું ચાલે છે એ મને જાણ નથી, પણ તારી આંખો સાચું બોલતી હોય તેમ લાગે છે એટલે જ મારી દીકરી માટે તું જ યોગ્ય લાગે છે. કાલે કોઈ પણ સંજોગ હોય, તમારા લગ્ન હું કરાવીશ.’
ઘરમાં પગ પ્રવેશી રહેલા તન્વીના પપ્પા દેવેશભાઈના કાને ઈલાબહેનનાં શબ્દો પડ્યાં, ‘શું બકે છે તું..?’
‘સાચું જ કહું છું. જે છોકરો મારી દીકરી પર વિશ્વાસ મૂકીને બાપ સામે બાથ ભીડવા ઊભો હોય તેની પડખે હું ન ઊભી રહું તો મા શબ્દને લાંછન લાગે.’
‘...પણ આમ? આવી રીતે? સમાજ શું કહેશે?’
‘સમાજે જેને શિરમસ્તકે ચડાવ્યો છે એ એક માણસ છાનગપતિયા માટે મારી દીકરીને રંજાડે તેની સમાજને જાણ નથી. જ્યારે આ તો ખુલ્લેઆમ એક સમજુ જુવાન મારી દીકરીનો હાથ પકડવા માગે છે. એને શા માટે રોકું?’
‘શું? છાનગપતિયા?’
‘પપ્પા... હું કંઈક કહેવા માગું છું.’ ક્યારેક ગભરાતા, ક્યારેક ખચકાતા, ક્યારેક આંસુ સાથે તો ક્યારેક હિંમતભેર તન્વીએ અતઃથી ઇતિ તેની સાથે બનેલું બધું વર્ણવી દીધું. દેવેશભાઈ વિચારમગ્ન મુદ્રામાં સોફા પર જ બેસી રહ્યા.
ઈલાબહેન તેમની બાજુમાં બેઠા, ‘શું વિચારો છો?’
‘આજ સુધી સમાજની બીકે, મોટા માણસોની, પ્રખ્યાત લોકોની દુનિયા જુદી હોય, આપણી ઈજ્જત આપણા હાથમાં હોય જેવું કંઈકેટલુંય વિચારીને તમને ખરાબ નજરોથી બચાવતો હોવાનો દાવો કરતો રહ્યો, પણ ક્યારેય એ નહોતું વિચાર્યું કે ખરેખર તો જ્યારે તમારી સાથે કંઈ ખોટું થાય તો સામે અવાજ કરવો જોઈએ. હવે એ કરવો જ રહ્યો કેમ કે મારી દીકરીનો સવાલ છે. સમાજ કંઈ કહી ન જાય એ માટે સીધી સરળ ઉજળી જિંદગી જીવી શકાય એ બધું જ કર્યું, પણ સમાજના મોટા માણસો ખુદ જાત બતાવે ત્યારે આપણે પણ સામે જાતે લડાઈ લડવી રહી. બેટા, આ ઘડીએ... તારા લગ્ન સમયે, થોડાઘણા દાગીના, આશીર્વાદ સિવાય તને આપવા સૌથી મોટી કોઇ સોગાદ હોય તો તે છે અમારો સાથ. દીકરી કંઈ પણ થાય તારો બાપ તારી લડાઈને પોતાની લડાઈ સમજી લડશે.’
તન્વી પપ્પાને વળગી પડી. દેવેશભાઈએ ઊંચા પાતળા દેખાવે બેફિકર જેવા લાગતા તનય સામે હાથ લંબાવ્યો, ‘સગા બાપ સામે બંડ પોકારનાર છોકરા... હું નથી જાણતો કે આગળની જિંદગીમાં તમે શું શું વેઠશો, પણ એક હિંમતવાન દીકરીનો બાપ તેણે પસંદ કરેલા જીવનસાથીને સલામ કરે છે. દૂર કેમ ઊભો છે, ભાઈ? તને ગળે લગાડવો એ તો મારું સદનસીબ ગણીશ.’ તનયના ચહેરા પર સ્મિત ફરક્યું ને એ દેવેશભાઈને વળગી પડ્યો.
બીજા દિવસે જ તનય અને તન્વીનાં ઘડિયા લગ્ન થયા. સપ્તપદીના સાત વચન પછી તનયે કહ્યું, ‘હું આઠમું વચન રાધર પ્રણ કહી શકો તે લેવા માગુ છું.’ દેવેશભાઈએ તનયનો વાંસો થપથપાવ્યો.
તનય તેના પડછંદ ઘેરા અવાજમાં બોલ્યો, ‘હું તનય પરીખ. મારી જીવનસાથી તન્વી તનય પરીખને વચન આપું છું કે તેના દરેક નિર્ણયોમાં તેનો સાથ આપીશ. તન્વી અને મારા પિતા જો સામસામે આવી જશે તોય હું તન્વીની સાથે ઊભો હોઈશ. આજના જમાનામાં તન્વીની રક્ષાનો સવાલ ઊભો થતો જ નથી કારણ કે તે કમસે કમ મારા કરતાં તો હિંમતવાળી છે અને પોતાના નિર્ણયો જાતે લઈ શકે એટલી સબળ પણ છે. એ મારી પ્રેરણા છે. તમે સૌ મારાં અંગત છો અને હવે જ્યારે અમે મારા પિતાજી સામે કાયદાકીય પગલાં લેવાના છીએ ત્યારે હું જણાવી દઉં કે મારા પિતાજીના આવા કરતૂતોના કારણે જ મારી મમ્મી અને તેઓ સાતેક વર્ષથી એક જ ઘરમાં અજાણ્યા માણસોની જેમ જીવન વીતાવી રહ્યાં છે. જે જીરવી ન શકાતા હું ક્યારેક એકલો રહ્યો તો ક્યારેક દોસ્તો સાથે જ રહ્યો અને મોટો થયો. મને ગર્વ છે કે માણસ તરીકે હું મારી માતા સાથેના અન્યાય સામે અવાજ ઉઠાવી શકીશ. મેં કહ્યું તેમ મારામાં એ હિંમત નહોતી કે હું મિ. રવીન્દ્ર પરીખ સામે એક શબ્દ પણ ઉચ્ચારી શકું, પણ મને એ હિંમત તન્વીએ આપી છે.’
તનયે તેનું આઠમું વચન પૂરું કર્યું તે સાથે જ દેવેશભાઈ આંખમાં આંસુ સાથે તનયને ભેટી પડ્યાં. રશ્મિબહેને દીકરા તનયનું કપાળ ચુમ્યું.
બીજા દિવસે તનય અને તન્વી પોલીસ સ્ટેશનમાં પહોંચ્યા. લેખિત ફરિયાદ કરાઈ. એ સાથે સોશિયલ મીડિયામાં વાત વહેતી થઈ. એ પછી તો સોશિયલ મીડિયામાં અનેક ટીનેજરથી માંડીને આધેડ સ્ત્રીઓ સુધી સહુ કોઇની હિંમત ખૂલી. ચિત્રકારે તેમની પાસે કરેલી અશ્લીલ માગ દર્શાવતાં ચેટ મેસેજિસ, બહેન-દીકરીઓ-સ્ત્રીઓએ તેમને મેસેજ ન કરવાની કરેલી આજીજી-ધમકીની વાત, ફોટોગ્રાફ્સ સોશિયલ મીડિયામાં વહેતા થયા. તનય-તન્વીની પોલીસ ફરિયાદ પછી ચિત્રકાર રવીન્દ્ર તેના સ્ટુડિયો પર જ રહેવા લાગ્યો હતો. માત્ર ટિફિન પહોંચાડવા સિવાય ઘરના લોકોએ તેની સાથેનો સંપર્ક તોડી નાંખ્યો હતો. તેના કરતૂતોના લીધે કહેવાતા દોસ્તો પણ તેનાથી દૂર થઇ ગયા હતા.
એક દિવસ સવારે તેનો નોકર રવીન્દ્રને ટિફિન પહોંચાડવા ગયો ત્યારે તે કાયમ જે ખુરશીમાં આરામ કરતા તેમાં જ કાયમ માટે આરામની દુનિયામાં પહોંચી ગયેલા મળ્યા.