(ગતાંકથી ચાલુ...)
‘જા, જલદી ખાઇ લે... કયારની બોલાવતી હતી.’
જીવલીએ થાળી ખોલી... તેનું ભાવતું બટાટાનું શાક હતું. રોજ આ શાક જોતાં જ જીવલીના ચહેરા ઉપર ચમક ઉભરાતી અને તે શાક ઉપર તૂટી પડતી... પણ આજે ખબર નહીં કેમ ખાવાનું મન ન થયું.
ખાધા વિના જ તેણે ચૂપચાપ રોટલો ને શાક બિલાડી અને ગલુડિયાને ધરી દીધા. બંનેએ જીવલીને બોલાવવાની કોશિશ કરી જોઇ... પણ આજે જીવલી ન જાણે કેવા વિચારોમાં ખોવાઇ હતી.
થોડી વારે જીવલીના મનમાં કોઇ ઝબકારો થયો. જોયું તો દાદીમા ભાઇલાને સૂવડાવીને પોતે પણ સૂઇ ગયાં હતાં.
જીવલીએ ધીમેથી ખૂણામાં પડેલી પતરાની એક પેટી ખોલી. એમાં એક સરસ મજાના પચરંગી ઘાઘરી અને પોલકું પડયા હતા... મોટા મોટા કાચવાળા... ગયે વરસે બાપુ ગુજરીમાંથી લાવ્યા હતા. જે જીવલીએ જીવની જેમ જાળવ્યા હતા. આજે એ કાઢીને થોડી વાર એના ઝાંખા પડી ગયેલા કાચમાં જોયા કર્યું. પછી પોતે પહેરેલું મેલુંઘેલું ફ્રોક ઉતાર્યું. અને નવા કપડાં પહેર્યાં. એકાદા આભલામાં પોતાનું મોઢું જોવા મથી રહી. છી... પોતે કંઇ પેલી પરી જેવી સરસ નહોતી દેખાતી.
કયાંકથી સાબુની છપતરી શોધી તે તળાવ તરફ દોડી. તળાવને કાંઠે બેસી ઘસી ઘસીને હાથ, પગ, મોઢું ધોયા. ફરીથી ઘર તરફ દોડી. તેણે પહેરેલી ઘાઘરીના કાચમાંથી કેટલાયે ચાંદરણા તેની આસપાસ રમી રહ્યા.
ત્યાં સામે તેનું માનીતું બિલાડીનું બચ્ચું ફરીથી આવ્યું. પણ જીવલીએ આજે તેને દાદ ન દીધી... બચ્ચું નિમાણું થઇને મ્યાઉં મ્યાઉં કરતું રહ્યું, પણ જીવલીને સંભળાય તો ને?
ઘરમાં જઇને તેણે ખૂણામાં પડેલી બીજી એક નાનકડી પેટી કાઢી. એમાં માની ચાંદલો કરવાની શીશી દેખાઇ. એક તૂટેલો કાચ... ઝાંખો પડી ગયેલો અરીસો પણ નજરે પડયો. જીવલીએ એમાં જોઇને પોતાના કપાળે નાનકડો ચાંદલો કર્યો. એક નાનકી આંજણની ડબ્બી પડી હતી, આવડે એવું આંજણ આંજ્યું.
પેટીમાં ખાંખાખોળા કરીને માથામાં નાંખવાની પીન શોધી કાઢી. એક તૂટયોફૂટયો કાંસકો લઇને જેમતેમ વાળ સરખા કર્યા. પીન વાળમાં ભરાવી. ભૂખરા જીંથરાની સ્વતંત્ર ઉડાઉડ બંધ થઇ.
પેટીમાં પોતાની લાલ રંગની બંગડીઓ પણ પડી હતી. એ હાથમાં ચડાવી. કાચની બંગડીઓ રણકી ઉઠી. હવે? આગળ કંઇ સૂઝયું નહીં. હવે વધારે કંઇ હતું પણ નહીં. તેણે પેટી બંધ કરી. ઉભા થઇને ફરી એક વાર તૂટેલા અરીસામાં ચહેરો જોયો... જરાક ઠીક લાગ્યું.
હવે તે દોડીને સામેના બંગલીના ઝાંપે પહોંચી. ચોકીદાર જીવલીનો જાણીતો હતો.
‘કાકા... અંદર...’
બુઢ્ઢો કાકો હસ્યો. જીવલી સામે અચરજથી જોઇ રહ્યો.
‘કાકા... જેના... જેના...’ ગોખી રાખેલું નામ યાદ કરતાં જીવલી બોલી.
‘છોટી મેમસાબ?! ઉપર સૂતાં હશે. અત્યારે નીચે નહીં આવે. બહાર તાપ છે ને તાપમાં એ લોકો બહાર ન નીકળે... સાહેબ કામે ગયા છે.’
જીવલી થોડી નિરાશ થઇ. હવે? તૈયાર થવાની કેટલી મહેનત કરી હતી પોતે! બધું નકામું... પાછી વળવા જતી હતી ત્યાં ઉપર બારીમાંથી જેનાએ જીવલીને જોઇ.
‘કમ... જી..વા..લી.. કમ... કમ અપસ્ટેર..’ એ મોટેથી બોલી.
જેનાને જોતાં જ જીવલી આખ્ખેઆખી હસી ઉઠી. પણ જેના શું કહે છે તે સમજાયું નહીં. તેણે મૂંઝાઇને કાકા સામે જોયું. વરસોના અનુભવને લીધે ભાંગ્યુંતૂટયું અંગ્રેજી જાણતા કાકાએ કહ્યું, ‘મેમસાબ તને ઉપર બોલાવે છે.’
‘હું ઉપર જાઉં કાકા?’
કાકો એક મિનિટ અચકાયો. આમ તો અત્યારે બંગલીમાં બીજું કોઇ નહોતું. વરસોથી પોતે જ આ બંગલીનો સર્વેસર્વા હતો. આ ટચુકડું અભયારણ્ય કંઇ એવું પ્રખ્યાત નહોતું.
ત્યાં જેના દોડતી નીચે આવી. ‘કમ... કમ...’ જીવલીનો હાથ પકડીને એ તેને લગભગ ખેંચી જ ગઇ.
જીવલીને ખેંચી જેના ઉપર આવી. આ સાવ અજાણી જગ્યાએ પોતાના જેવડી જ એક મિત્ર મળી જતાં તે ખુશ થઇ હતી. ડેડી તો આખો દિવસ બહાર રહેવાના એની તેને જાણ હતી જ.
રૂમમાં આવી જેના ધબ્બ કરતી પલંગ પર બેસી પડી. દોડવાથી તે થોડી હાંફતી હતી. જીવલી ચારેબાજુ નજર કરતી ઉભી રહી ગઇ. શું કરવું, કયાં બેસવું?
‘સીટ... સીટ...’ કહેતી જેનાએ તેને પલંગ પર ખેંચી. જીવલી ધબ્બ દેતીકને પોચા પોચા ગાદલામાં છેક અંદર ખૂંપી ગઇ. તેને ગુદગુદ્દી થઇ આવી.
અચાનક જીવલી મોટેથી હસી પડી. કશું સમજાયું ન હોવા છતાં જેના પણ હાસ્યમાં સાથ પૂરાવતી રહી. મૈત્રીનો સેતુ વણબોલ્યે પળમાં રચાઇ ગયો. બંને બહેનપણીઓ આંખમાં પાણી આવી ગયા ત્યાં સુધી બસ એમ જ હસતી રહી. શું કામ હસ્યા કે શું સમજયા એની બેમાંથી કોઇને ખબર નહોતી.
જરા વારે શાંત થયા પછી જેના જીવલીના આભલાવાળા... ભરત ભરેલા રંગીન ચણિયાચોળી તરફ જોઇ રહી.
‘ઓહ... સો નાઇસ... ઓલ રૈનબો કલર્સ... ફ્રોમ વ્હેર ડીડ યુ બાય ધીસ?
જીવલી તેની સામે તાકી રહી... જોકે જેનાને કંઇ જવાબની નહોતી પડી. જીવલી તરફ જોતાં તેણે કહ્યુંઃ
‘યુ લૂક નાઇસ...’
કંઇક સારું બોલે છે એટલું જીવલીને અચૂક સમજાયું. દિલની ભાષા શબ્દ કે અર્થની કયાં મોહતાજ હોય છે?
જીવલીની નજર જેનાના ટેડી પર ખોડાઇ હતી. જેનાએ તે જોયું.
‘ડીડ યુ લાઇક ધીસ? યુ કેન ટૈક ઇટ... આઇ હેવ સો મેની અધર ટુ... પ્લીઝ... ટૈક...’ (વધુ આવતા અંકે)
