પથ્થરમાં પ્રાણ ફૂંકનાર સમાજના શાસ્ત્રરૂપ વારસા ‘સોમપુરા સ્થાપત્ય ગ્રંથ’નું વિમોચન

અમદાવાદઃ ભારતની પ્રાચીન શિલ્પકલા અને સ્થાપત્ય કળાને ભાવિ પેઢી સુધી પહોંચાડવા માટે સોમપુરા સ્થાપત્ય ફાઉન્ડેશન અને સોમપુરા કેળવણી કેન્દ્ર દ્વારા ‘સોમપુરા સ્થાપત્ય ગ્રંથ’ તૈયાર કરાયો છે. જેનું વિમોચન તાજેતરમાં વિશ્વપ્રસિદ્ધ ભાગવતાચાર્ય સંત રમેશભાઈ ઓઝાના હસ્તે થયું હતું. સદીઓથી સોમપુરા શિલ્પીઓ જૈન દેરાસરો, મંદિરો અને મહાલયોનું નિર્માણ કરતા આવ્યા છે, પરંતુ હવે માત્ર થોડા પરિવારો જ આ વંશપરંપરાગત કળા સાથે સંકળાયેલા છે. આ ગ્રંથ એ કળાને જીવંત રાખવાનો પ્રયાસ છે. આ ગ્રંથ શિલ્પકલા ક્ષેત્રે અભ્યાસ કરતી નવી પેઢીને ભારતીય સ્થાપત્યના મૂલ્યો સમજાવવામાં સહાયક બનશે. આ કાર્યક્રમમાં સમાજના તમામ અગ્રણીઓ જોડાયા હતા.
ગ્રંથમાં મંદિરોનો વર્ષોપુરાણો ઇતિહાસ
આ ગ્રંથમાં 5 હજાર મંદિરોના વર્ષો જૂનો ઇતિહાસ રજૂ કરાયો છે, તેમજ આ મંદિર કેવી રીતે કઈ પદ્ધતિથી તૈયાર કરાયા તેનો પણ ઉલ્લેખ કરાયો છે. તો સાથે સાથે જ તેમાં નક્ષત્ર, દિશા વગેરે કેવી રીતે જોવા સહિતની તમામ બાબતો આ ગ્રંથમાં છે. મંદિર તૈયાર કરવામાં દિશા, નક્ષત્ર અને વાસ્તુનું વિશેષ ધ્યાન રાખવાનું હોય તેવી તમામ બાબતોનો ઉલેખ કરવામાં આવ્યો છે. ગ્રંથ તૈયાર કરનાર રાજેશ સોમપુરાના જણાવ્યા અનુસાર દરેક મંદિરની અલગ વિશેષતાઓ હોય છે, જેમ કે રાધા-કૃષ્ણનું મંદિર હંમેશા પૂર્વ દિશામાં બનવું જોઈએ. શિખર કેવી રીતે તૈયાર કરવું તેમ જ મંદિરમાં કેટલા મંડપ રાખવા તેવી તમામ બાબતો સરળ ભાષામાં સમાવવામાં આવી છે.